Dla wielu osób ceny transferowe mogą kojarzyć się ze sportem i ceną jaką klub piłkarski musi zapłacić za przenosiny piłkarza z jednego do innego klubu. Nic bardziej mylnego! Ceny transferowe to pojęcie z zakresu prawa podatkowego, rynku finansów międzynarodowych rynku kapitałowego. Ceny transferowe to cena transakcyjna stosowana w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi, w szczególności w ramach jednej grupy kapitałowej.
Globalizacja i rozwój rynków kapitałowych a ceny transferowe
Wraz z rozwojem handlu międzynarodowego i stopniowym przechodzeniem do ery globalizacji na świecie pojawiło się coraz więcej przedsiębiorstw międzynarodowych, a także złożonych grup kapitałowych. Firmy wchodzące w skład takich grup tworzą konglomeraty powiązane kapitałowo, a ich cechą charakterystyczną jest ożywiona wymiana towarów i usług pomiędzy poszczególnymi przedsiębiorstwami tworzącymi grupę kapitałową. Na masową skalę masową przeprowadzają one operacje i transakcje, które mają przemożny wpływ zarówno na rentowność, jak i wysokość należnych fiskusowi podatków.
Łatwo można sobie wyobrazić sytuację, że podmioty tworzące grupę kapitałową starają się wykazywać zysk wyższy w tych krajach, w których podlega on niższemu opodatkowaniu, pomimo że towar czy usługa zostały w przemożnej części wytworzone w innym kraju. Tego typu działania noszą znamiona unikania opodatkowania bądź nielegalnej optymalizacji podatkowej.
Państwa broniąc się przed takimi działaniami wypracowały na forum OECD system zasad podatkowych i kontrolnych mówiących jak należy traktować i rozliczać tego typu transakcje. Każda firma powiązana kapitałowo z inną zobowiązana została do stosowania cen transferowych oraz przygotowania ich dokumentacji.
Jakie są główne zasady ustalania cen transferowych oraz sporządzania dokumentacji cen transferowych?
Najbardziej rozpowszechnioną zasadą sporządzania cen transferowych jest zasada ceny rynkowej – polega ona na sprawdzeniu, czy transakcja między podmiotami powiązanymi została przeprowadzona z użyciem cen transferowych, jakie obowiązują w porównywalnych transakcjach zawieranych na rynku przez podmioty niepowiązane. W przypadku tej zasady główną rolą i staraniem służb księgowo-podatkowych przedsiębiorstw jest zbadanie czy transakcja odbywa się po cenach rynkowych oraz udokumentowaniu tego faktu.
Nie jest to jednak łatwe zadanie, zwłaszcza gdy dany typ transakcji przedsiębiorstwo podejmuje tylko i wyłącznie z podmiotami powiązanymi i nie może łatwo porównać operacji z innymi tego typu zdarzeniami. Z tego względu na rynku rozwinął się szereg wyspecjalizowanych firm pomagających ustalić czy dana transakcja odbyła się z użyciem cen rynkowych – podmioty te dostarczają zarówno bazy danych służących do porównywania transakcji, ale też przeprowadzają szkolenia pozwalacie zdobyć wiedzę jak tego typu porównania wykonać samodzielnie, jak zebrać dane z rynku, m.in. poprzez zapytania ofertowe i szereg innych strategii.
Należy również zwrócić uwagę, że wysokie sankcje o charakterze karno-skarbowym uzasadniają szczególne starania w celu przygotowania jak najszerszej i trafnej dokumentacji cen transferowych. Jest to tym ważniejsze, że każdego roku zmienia się część przepisów prawnych dotyczących wspomnianego obszaru. Ostatnia zmiana, która weszła w życie 1 stycznia 2019 roku koncentruje się na zmniejszeniu obciążeń biurokratycznych związanych z przygotowaniem dokumentacji. Więcej w tym zakresie mogą Państwo dowiedzieć się w trakcie szkoleń z cen transferowych dostępnych m.in. w serwisie szkoleniowym https://eventis.pl
Najczęściej stosowaną metodą weryfikacji, że transakcja została przeprowadzona z użyciem cen rynkowych jest analiza danych porównawczych (tzw. benchmarkowanie) z zastosowaniem określonych metod kalkulacji rynkowego przedziału cen. W tym celu wykorzystuje się zarówno tradycyjne metody takie jak metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej, metoda ceny odsprzedaży, metoda rozsądnej marży (czyli koszt plus marża) oraz metody zysku transakcyjnego (m.in. podziału zysku czy też marży transakcyjnej netto).
Na sporządzenie dokumentacji cen transferowych za rok poprzedni podmioty dokonujące tego typu operacji mają czas do końca dziewiątego miesiąca po zakończeniu roku obrotowego. Końcowym etapem sporządzania dokumentacji jest zawiadomienie odpowiedniego urzędu skarbowego poprzez złożenie oświadczenia o dostępności dokumentacji do ewentualnej kontroli.